Onderstaand is het overzicht van de autonome ontwikkelingen opgenomen. Er zijn ook een aantal autonome ontwikkelingen benoemd die binnen het programma worden opgelost. Deze worden positief en negatief weergegeven.
(bedragen x €1.000) (-/- = nadeel) | |||||||
Nr. | Programma | Structureel/ | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Regio Stedendriehoek | Burger en bestuur | Structureel | 0 | -62 | -62 | -62 |
2 | Zorg- en Veiligheidshuis IJsselland (ZVHIJ) | Openbare orde en veiligheid | Structureel | -60 | -60 | -60 | -60 |
3 | Grote verstopping in persleiding Welletracé | Leefomgeving | Incidenteel | -250 | 0 | 0 | 0 |
3 | Grote verstopping in persleiding Welletracé | Leefomgeving | Incidenteel | 250 | 0 | 0 | 0 |
4 | Areaaluitbreiding | Leefomgeving | Structureel | -355 | -355 | -355 | -355 |
4 | Areaaluitbreiding | Algemene middelen | Structureel | 355 | 355 | 355 | 355 |
5 | Omgevingsdienst IJsselland | Milieu en klimaat | Incidenteel | -93 | 0 | 0 | 0 |
6 | Planmatig onderhoud kernbezit | Herstructurering en vastgod | Incidenteel | 225 | 0 | 0 | 0 |
6 | Planmatig onderhoud kernbezit | Herstructurering en vastgod | Incidenteel | -225 | 0 | 0 | 0 |
7 | Afrekening ESF | Inkomensvoorziening en Arbeidmarkt | Incidenteel | -121 | -121 | 0 | 0 |
7 | Afrekening ESF | Inkomensvoorziening en Arbeidmarkt | Incidenteel | 121 | 121 | 0 | 0 |
8 | Ontwikkeling kosten Wmo | Meedoen | Incidenteel | 2.000 | 0 | 0 | 0 |
9 | Mantelzorgwaardering | Meedoen | Structureel | -50 | -50 | -50 | -50 |
10 | Vennootschapsbelasting 2025 | Algemene middelen | Incidenteel | -1.443 | 0 | 0 | 0 |
11 | Decembercirculaire 2024 | Algemene middelen | Structureel | 234 | -36 | 12 | -13 |
12 | Dividend BNG | Algemene middelen | Incidenteel | -37 | 0 | 0 | 0 |
13 | Dividend Enexis | Algemene middelen | Incidenteel | 141 | 0 | 0 | 0 |
14 | Nota reserves en voorzieningen | Algemene middelen | Structureel | -63 | -63 | -63 | -63 |
15 | Onroerend zaak belasting | Algemene middelen | Structureel | 721 | 164 | 164 | 164 |
Saldo | 1.350 | -107 | -59 | -84 |
1. Regio Stedendriehoek
De organisatiekosten van de Regio Stedendriehoek zijn vanaf de begroting 2024 verhoogd. De gemeentelijke bijdrage van Deventer is daardoor structureel met €62.000 verhoogd. De hogere kosten in 2025 kunnen worden gedekt doordat een onderbesteding van de Regio in de jaarrekening 2024 wordt teruggegeven aan de aangesloten gemeenten. Hogere kosten vanaf 2026 worden meegenomen als autonome ontwikkeling en gedekt uit Algemene Middelen.
2. Zorg- en Veiligheidshuis IJsselland (ZVHIJ)
Na een verkenningsonderzoek hebben de burgemeesters van IJsselland in het Districtelijk Veiligheidsoverleg (DVO) van 12 februari 2025 besloten dat het Zorg- en Veiligheidshuis IJsselland (ZVHIJ) bij de gemeente Zwolle wordt ondergebracht. Dit is nodig voor de toekomstbestendigheid van ZVHIJ. De gemeente Zwolle heeft niet eerder overheadkosten in rekening gebracht bij de gemeenten en doet dat nu wel. Daardoor stijgt de bijdrage van de gemeenten. Er zal nog wel nader naar deze overheadkosten worden gekeken. Voor de gemeente Deventer is de stijging vanaf 2025 ongeveer €60.000 per jaar structureel. Daarmee komt de totale bijdrage op €156.443 per jaar). Hiervoor is binnen het programma geen dekking.
3. Grote verstopping in persleiding Welletracé
In de persleiding riolering die loopt vanaf gemaal naar de spoorbrug is een grote verstopping van vet geconstateerd waardoor de afvoer van het achterliggende deel van de stad naar de zuivering in gevaar komt. Er is een forse inzet nodig om deze verstopping op te lossen. De kosten lopen naar verwachting op tot 250.000 euro. Vooralsnog worden deze kosten gedekt uit de middelen die binnen product riolering beschikbaar zijn. Bij de jaarafsluiting wordt bezien of een beroep moet worden gedaan op de reserve riolering. Daar zitten nog ruim voldoende middelen in om dit te dekken.
4. Areaaluitbreiding
Op basis van raadsbesluit 2023-726 wordt jaarlijks een bedrag per woning gereserveerd voor de toenemende kosten voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte als gevolg van de groei van Deventer. Op basis van de toename van het aantal woningen in 2024 wordt voorgesteld een bedrag van €355.000 structureel toe te voegen aan het budget voor onderhoud openbare ruimte op programma Leefomgeving. De dekking komt vanuit de stelpost areaaluitbreiding binnen het programma Algemene dekkingsmiddelen.
5. Omgevingsdienst IJsselland
In het uitvoeringsprogramma 2024 OD IJsselland (ODIJS) zijn uren gepland voor de taakuitvoering van ODIJS. Er zijn werkzaamheden die te plannen zijn, zoals planmatig toezicht, en werkzaamheden die afhankelijk zijn van de vraag, bijvoorbeeld het aantal vergunningaanvragen, adviesverzoeken en overlast meldingen. Er is vooraf een schatting gemaakt van deze vraag gestuurde werkzaamheden, onder meer op basis van historie. De ervaring in de afgelopen jaren leert dat precies op 100% realisatie uitkomen (bijna) onmogelijk is. In de praktijk is er een marge van plus of min 5%. Dit is een gevolg van een aantal factoren, zoals beschikbare capaciteit, aantal adviesverzoeken, aantal aanvragen vergunningen en aantal overlast meldingen. In totaal leverde ODIJS in 2024 aan alle partners samen 98% van de geplande uren.
Specifiek naar Deventer kijkend, was in het uitvoeringsprogramma ODIJS 2024 in totaal 15.611 uur gepland. Dit is inclusief extra opdracht Energie en Duurzaamheid. Feitelijk heeft ODIJS in 2024 15.998 uur besteed aan Deventer. Dit betreft een realisatiepercentage van 102,5%. Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat er meer tijd is besteed aan het verlenen van vergunningen en het behandelen van adviesverzoeken dan vooraf was ingepland.
6. Planmatig onderhoud kernbezit
Op basis van geactualiseerde MJOP's en doorgeschoven onderhoud vanuit 2024 wordt in 2025 circa €1.610.354 (excl. BTW) aan planmatig onderhoud voor ons kernbezit uitgevoerd. Dit is incl. 8% projectbegeleidingskosten en €224.910 minder dan het begrote onderhoudsbudget van €1.849.948. Het voorstel is dit bedrag te verrekenen met de reserve planmatig onderhoud. De budgetten voor planmatig onderhoud voor de verduurzamingsprojecten gelabeld als ‘renovaties’ zijn niet in deze actualisatie meegenomen. Deze projecten worden separaat ter besluitvorming voorgelegd.
7. Afrekening ESF
In oktober 2022 heeft het Regionaal Subsidiebureau Stedendriehoek Noord West Veluwe namens de gemeente Apeldoorn in zijn rol als centrumgemeente een subsidieaanvraag gedaan bij het Europees Sociaal Fonds voor het project, “ESF+ ”. Konnected heeft namens de gemeente Deventer deelgenomen aan dit project en de einddeclaratie is ingediend. Er heeft een eindcontrole plaatsgevonden door Uitvoering van Beleid en er is gecontroleerd op de opgenomen kosten, opbrengsten en financiering. Op basis hiervan is een eerste betaling van €121.109 ontvangen in 2025 en het tweede deel ontvangen wij in 2026. Dit budget wordt conform besluit ingezet voor de dekking van de inzet voor de lopende ESF en de acties vanuit de Human Capital Agenda.
8. Ontwikkeling kosten Wmo
De ontwikkeling van de kosten Wmo zijn doorgerekend op basis van het Wmo voorspelmodel van de VNG. Op basis van de verwachte volumegroei in dit model verwachten we in 2025 een overschot van €2 miljoen op de Wmo budgetten voor huishoudelijke hulp, ondersteuning en hulpmiddelen. Bij de Voorjaarsnota 2024 is voor 2025 al €1,4 miljoen van de Wmo-budgetten afgeraamd. Met ingang van 2025 zijn de tarieven voor huishoudelijke hulp en ondersteuning herijkt (raadsmededeling 2024-906). De aframing van het budget bij de Voorjaarsnota 2024 en herijking van de tarieven is meegenomen in de doorrekening voor deze 1e tussentijdse rapportage.
We zien al een aantal jaren dat we overschotten hebben op de Wmo budgetten. In 2023 was er een overschot op de Wmo budgetten van €3,3 miljoen en in 2024 is er een overschot van €4,3 miljoen. Dit komt omdat er succesvol wordt ingezet op algemene voorzieningen en voorliggend veld waardoor er minder beroep gedaan wordt dan verwacht op zorg en ondersteuning. De verwachting is dat de komende jaren mede door de dubbele vergrijzing het beroep op ondersteuning vanuit de Wmo zal gaan stijgen. Hoe hoog deze stijging zal zijn en wanneer deze inzet is nog niet duidelijk. Vanuit het Rijk zijn voor de verwachte volumegroei bij de septembercirculaire 2024 extra middelen beschikbaar gesteld. Deze zijn vooralsnog opgenomen onder het programma Algemene dekkingsmiddelen. Bij de Perspectiefnota 2025 zal voor het meerjarenperspectief 2026-2029 inzicht worden gegeven in de ontwikkeling van de Wmo budgetten.
9. Mantelzorgwaardering
Mantelzorgers die zich aanmelden bij het Steunpunt Mantelzorg van Carinova en voldoen aan bepaalde voorwaarden ontvangen jaarlijks een bedrag van €75 op de Deventer Doet Pas (voorheen de mantelzorgpas). Er komen meer mantelzorgers bij en het aantal dat de waardering aanvraagt, groeit. Vanuit ons beleid (Inzet in Balans, beleidskader mantelzorgondersteuning 2022-2026) is het streven om zoveel mogelijk mantelzorgers te bereiken en te waarderen. In 2024 was er een tekort van € 30.000. In verband met verdere toename van het aantal mantelzorgers is er €50.000 extra nodig in 2025. Voor 2026 en verder wordt het knelpunt betrokken bij de Perspectiefnota 2026-2029.
10. Vennootschapsbelasting 2025
Van de Belastingdienst hebben we een voorlopige aanslag VPB voor het jaar 2025 ontvangen van €1,4 mln. Dit betreft een geschat bedrag van de Belastingdienst voor de ‘reclame in de openbare ruimte’, ‘verhuur gronden brandstofverkooppunten’ en ‘het grondbedrijf’. In onze begroting is geen rekening gehouden met deze bedragen. Hieronder lichten wij dit nader toe.
Reclame in de openbare ruimte
De Belastingdienst heeft al enige jaren het standpunt ingenomen dat gemeenten met de activiteit ‘reclame in de openbare ruimte’ een overheidsonderneming drijven. De gemeente Deventer voert eveneens reclame activiteiten uit en is van mening dat met de reclame activiteiten geen overheidsonderneming wordt gedreven en dat er enkel sprake is van ‘normaal vermogensbeheer’. Tegen opgelegde definitieve aanslagen is daarom bezwaar aangetekend. Ter voorkoming van belastingrente is voor het jaar 2025 een voorlopige aanslag opgelegd. Op dit moment lopen er diverse fiscaal juridische procedures bij andere gemeenten. De gemeente Deventer wacht de uitkomst van deze procedures af.
Verhuur gronden brandstofverkooppunten
In 2022 is door de rechtbank Den Haag uitspraak gedaan over de door een gemeente uitgevoerde activiteit ‘verhuur gronden brandstofverkooppunten’. De rechtbank oordeelde dat met deze activiteit een onderneming wordt gedreven. Dit betekent dat over de ‘winst’ vennootschapsbelasting moet worden afgedragen. Het Hof heeft de uitspraak van Rechtbank Den Haag op 24 november 2023 bevestigd. De gemeente Deventer verhuurt eveneens grond voor brandstofverkooppunten. Ook voor deze activiteit is gemeente Deventer van mening dat er geen overheidsonderneming wordt gedreven en dat er enkel sprake is van ‘normaal vermogensbeheer’. Ter voorkoming van belastingrente is voor het jaar 2025 een voorlopige aanslag opgelegd. Tegen reeds opgelegde definitieve aanslagen is op gelijke wijze als bij reclame bezwaar aangetekend in afwachting van de uitkomst van de fiscaal-juridische procedures.
Grondbedrijf
Ter zake van de vpb-plicht van het grondbedrijf is de gemeente Deventer met de Belastingdienst in overleg. Voorzichtigheidshalve is voor het jaar 2025 een voorlopige aanslag opgelegd om belastingrente te voorkomen.
11. Decembercirculaire 2024
Dit betreft de uitkomst van de niet neutrale mutaties op basis van de uitwerking van de decembercirculaire 2024 Algemene uitkering.
Door middel van een raadsmededeling 2024-1052 "Ontwikkelingen in het gemeentefonds uit de decembercirculaire 2024" bent u hierover geïnformeerd.
12. Dividend BNG
Het jaarrekeningresultaat van BNG Bank is €294 mln. Daarvan wordt aan de aandeelhouders €140 mln. als dividend uitgekeerd. Deventer ontvangt daarvan €733.000. De gemeente Deventer heeft afgerond €770.000 dividend geraamd. Een eenmalig nadeel van €37.000.
13. Dividend Enexis
Enexis heeft in 2024 een netto winst gerealiseerd van €254 miljoen. De dividenduitkering over 2024 aan de gemeente Deventer is €344.000. In de begroting 2025 is rekening gehouden met een bedrag van €203.000. Het eenmalig voordeel komt ten gunste van de Algemene Middelen.
14. Nota reserves en voorzieningen
Op 18 december 2024 heeft u de nota Reserves en Voorzieningen 2024 vastgesteld. Besloten is om de reserves met inkomensfunctie op te heffen (reserve Edon lening (saldo € 544.536) en de reserve afkoop erfpacht (saldo € 2.023.010)) en nadeel van een lagere rentebaat ten laste te brengen van de algemene middelen. Het gaat om een bedrag van €62.866.
15. Onroerend zaakbelasting
De bruto meeropbrengst voor de OZB bedraagt €971.000 euro. Dit bedrag moet nog gecorrigeerd worden met verminderingen uit bezwaar etc. (€250.000). De verwachte netto meeropbrengst bedraagt €721.000.
In november 2024 zijn door de raad de tarieven OZB vastgesteld. Tussen deze raming van de waarde van de panden en de definitieve gegevens zit een verschil. De definitieve taxatie ligt wat hoger. Dit komt doordat in de laatste maanden nog veel waarden van de CNW (courante niet woningen = bedrijven) zijn bijgesteld obv ontvangen marktgegeven en verder door inhoudelijk controles aan het eind van 2024.
Voor 2025 komt deze meeropbrengst ad €502.000 volgens de bestaande regels eenmalig ten gunste van de algemene middelen. Dit voordeel wordt in het tarief 2026 gecorrigeerd en gaat dus terug naar de burger.
Van het voordeel is €164.000 een gevolg van areaalontwikkeling. Dit komt ook structureel ten gunste van de algemene middelen.